Ketojenik Diyet
Ketojenik diyet, uzun yıllardır tercih edilen bir beslenme şekli. Genellikle kilo verme amacıyla tercih edilen bu yöntem, düşük karbonhidratlı ve yağ açısından zengin besinler tüketmeyi hedefler. Önceki yüzyıllarda bazı rahatsızlıkların tedavisi için de kullanılmış olan ketojenik diyet yöntemi; tereyağı, peynir, yumurta, et, fındık, yağlar, deniz ürünleri ve tohumlar açısından son derece zengin. Peki, ketojenik diyet ile 2 haftada 12 kilo vermek mümkün mü? Gelin, ketojenik diyeti daha yakından tanıyalım ve olası zararlarını gözden geçirelim!
Ketojenik Diyet Nedir?
Ketojenik diyet, vücudun enerji tüketirken daha fazla yağ yakabilmesi için karbonhidratı büyük ölçüde kısıtlayan bir beslenme şeklidir. Bu beslenme şeklinde kısıtlanan karbonhidratın yerine daha fazla yağ tüketilir. Karbonhidrat tüketimindeki azalmayla birlikte vücut, enerji için yağ yakmaya başlar. Yağ yakımı, vücudunuzda daha önce hiç olmadığı kadar hızlı gerçekleşebilir. Meyvelere, sebzelere, tahıllara, patatese, tatlılara veya karbonhidrat açısından zengin diğer yiyeceklere ketojenik diyette yer verilmez. Onun yerine yağ açısından zengin kuruyemişler, deniz ürünleri ve et daha fazla tüketilir.
Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?
Düşük karbonhidrat alımına dayalı olan ketojenik diyet, enerji harcarken farklı türde bir yakıt kullanmayı amaçlar. Bu diyette karbonhidrattan gelen şeker, yani glikoz yok denecek kadar azdır. Onun yerine karaciğerin depolanmış yağdan ürettiği keton yakılır. Vücudun keton yakacak aşamaya gelmesi ise oldukça uzun. Bu nedenle 3 günlük ketojenik diyet listesi ile bu aşamaya gelmeniz zor olabilir. En az 7 günlük ketojenik diyet listesi ile vücudunuzu keton yakacak aşamaya getirebilirsiniz.
Karaciğerin ketonları oluşturması için beslenme şeklinizin şu şekilde olması gerek:
- Günde 20 ila 50 gramdan daha az karbonhidrat tüketmelisiniz. Örneğin, yalnızca orta boy bir muzda yaklaşık olarak 27 gram karbonhidrat vardır.
- Çok fazla protein tüketmek ketozise engel olabileceğinden beslenmenizde en fazla yer vermeniz gereken besin grubu yağlardır.
- Karaciğerin keton oluşturması çoğunlukla biraz zaman alır. Bu nedenle en iyi etki için 1 haftalık ketojenik diyet listesi ya da 15 günlük ketojenik diyet listesi yapmak gerekebilir. Uzmanınız tavsiye ederse 21 günlük ketojenik diyet listesi de uygulayabilirsiniz.
Beslenmeniz orta vadede ketojenik diyete uygun hale geldiğinde karaciğeriniz oluşturduğu ketonları yakmaya başlar.
Ketojenik Diyet Türleri Nedir?
Ketojenik diyetin pek çok türü var. Hepsinin de temel amacı, karbonhidrat alımını kısıtlamak. Kalorinin yaklaşık yüzde 5’inin karbonhidratlardan, yüzde 20’sinin proteinden ve yüzde 75’inin diyet yağlarından sağlanmasını hedefleyen türü ise bu diyetin en sık tercih edilen türlerinden. Bu standart planda kişinin kalori ihtiyacına bağlı olarak günde 70 grama kadar karbonhidrat alınabilse de yine de miktarın 50 gramı geçmemesi esastır.
Ketojenik diyet türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Standart Ketojenik Diyet: %70-75 oranlarında yağ, %5-10 oranlarında karbonhidrat ve kalan kısmın da proteinlerden oluştuğu beslenme şeklidir.
- Döngüsel Ketojenik Diyet: 5 gün ketojenik beslenmenin ardından 2 gün yüksek karbonhidratlı beslenmeyi öneren diyet türüdür.
- Hedefli Ketojenik Diyet: Standart ketojenik diyete benzeyen bu türde antrenmanların öncesi ya da sonrasına karbonhidratlar eklemenize izin verilir.
Ketojenik diyetin bunlar dışında pek çok türü olsa da en sık tercih edileni standart ketojenik diyettir.
Ketojenik Diyetin Faydaları Nelerdir?
Karbonhidrat alımını kısıtlayan bu diyet aslında zayıflamak için değil bazı hastalıkların tedavisi için ortaya atıldı. Özellikle epilepsi gibi nörolojik hastalıkların tedavisinde halen kullanılabilen bir yöntem olsa da günümüzde artık çoğunlukla bir zayıflama diyeti olarak bilinir.
Ketojenik diyetin en bilinen faydaları ise şunlardır:
- Bu beslenme şekli, yağlarınızı eriterek hızlı kilo vermenizi sağlayabilir.
- Kolesterol, kan basıncı, kan şekeri gibi faktörlerin daha iyi seviyelerde kalmasına yardımcı olabilir.
- Alzheimer hastalığının semptomlarını iyileştirebilir.
- Polikistik over sendromunda insülin seviyelerini dengeleyebilir.
Her ne kadar birçok hastalık için faydalı gibi görünse de ketojenik diyetin sağlık için zararlı olduğunu düşünen hekimler de var. Bu nedenle herhangi bir hastalığınızın iyileşmesi için ketojenik diyet yapmaya karar vermeden önce muhakkak doktorunuza danışmalısınız.
Ketojenik Diyet Zararlı Mı?
Eski dönemlerde hastalıkların tedavisi için kullanılan ketojenik diyetin bugün zararları üzerine de konuşuluyor. Ketojenik diyet zararları genel olarak doymuş yağ oranının çok yüksek olduğu bir beslenme şekli olmasından kaynaklanır. Ketojenik diyet yasakları, sebze, meyve ve tahıl gibi önemli besin gruplarını kapsadığından selenyum, magnezyum, fosfor, B ve C vitaminleri gibi kaynaklardan uzun vadede mahrum kalabilirsiniz.
Ketojenik diyet yapanlar, bu besin kaynaklarından uzak kaldığından yine uzun vadede şu problemlerle karşılaşabilir:
- Kabızlık
- Besin eksiklikleri
- Karaciğer problemleri
- Böbrek problemleri
- Ruh hali değişimleri
- Düşünme ve karar almada zorluk
Tüm bu faktörlerden dolayı ketojenik diyet yapanlar ya da yapmayı düşünenler ilk olarak doktorlara ya da beslenme uzmanlarına başvurmalıdır. Uzmanınızın tavsiyeleriyle ketojenik diyet örnekleri alabilir ve gözetimli şekilde diyeti uygulayabilirsiniz.