En Tehlikeli Karaciğer Hastalıkları

Karaciğer, vücut için çok önemli bir organdır. Ana görevleri arasında kanı filtrelemek, toksinleri temizlemek ve önemli besin maddelerini depolama bulunur. Karaciğer problemleri bazı genetik veya sonradan kazanılan hastalıklardan etkilenerek meydana gelebilir ve tehlikeli olabilecek türleri içerebilir. En tehlikeli karaciğer hastalıkları türlerinden bazıları şunlardır:

• Karaciğer sirozu: Siroz, karaciğerin kronik hasar sonucu sertleşip skar dokusu ile kaplanması rahatsızlığıdır.
• Hepatit C: Hepatit C, karaciğeri etkileyen bir viral enfeksiyondur. Bu virüsler, karaciğerde iltihaplanmaya ve hasara neden olabilir.
• Karaciğer kanseri: Karaciğer kanseri, özellikle hepatosellüler karsinom, karaciğerdeki en yaygın kanser türüdür. Genellikle kronik karaciğer hastalıkları, özellikle siroz ve viral hepatitler nedeniyle gelişir.
• Alkol kaynaklı karaciğer hastalığı: Aşırı alkol tüketimi, karaciğerde yağ birikmesine (steatoz), iltihaplanmaya (alkolik hepatit) ve sonunda siroza neden olabilir. Alkol kaynaklı karaciğer hastalığı, tedavi edilmezse karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
• Genetik karaciğer hastalıkları: Glikojen depo hastalığı (GSD), Wilson hastalığı, hemokromatoz ve Gaucher hastalığı gibi genetik bozukluklar, kronik karaciğer hasarına neden olabilir.
• Karaciğer yağlanması: Bu durum, karaciğerde aşırı yağ birikmesi ile meydana gelir. Alkol kullanımı kaynaklı veya alkol kullanımına bağlı olmayan obezite,diyabet gibi altta yatan nedenlerden gelişen rahatsızlıkları içerir. İleri evrelerde siroza ve karaciğer kanseri hastalığının görülmesine yol açabilir.

Karaciğer Hastalıkları Nedir?

Karaciğer hastalığı, karaciğeri etkileyen herhangi bir durumu belirtir. Karaciğer sorunları birçok farklı faktörlerin etkisi ile meydana gelebilir ve karaciğere zarar vererek çalışmasını etkileyebilir. Bu hastalıklar, genetik faktörler, virüsler, alkol tüketimi ve kötü yaşam tarzı alışkanlıkları gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Karaciğer hastalıklarının belirtilerini erken dönemde teşhis etmek ve tedavi uygulamak, bu hayati organın sağlığını korumak için çok önemlidir.

Karaciğer Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer hastalığı her zaman belirgin semptomlara neden olmaz. Ancak bazen akut hepatit atağıyla karaciğer sıkıntısı belirtileri başlayabilir. Örneğin viral hepatit enfeksiyonunda rahatsızlık kronik aşama dönmeden önce enfeksiyonu yenmek için akut rahatsızlık belirtilerine neden olabilir. Eğer bağışıklık sistemi akut durumu düzeltemez ise hastalık kronik bir enfeksiyon haline gelir ve belirgin semptomlar görülebilir. Belirgin karaciğer problemi belirtileri şunları içerebilir:

• Ciltte ve göz beyazlarında sararma
• Karın ağrısı
• Karın bölgesinde şişlik
• Bacaklarda ve ayak bileklerinde şişme
• Cilt kaşıntısı
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Sürekli yorgunluk hali
• Mide bulantısı veya kusma
• İştah kaybı
• Ciltte kolay morarma durumları

Karaciğer Sirozu

Karaciğer sirozu, karaciğerde oluşan ciddi ve kalıcı yara izleridir. Bu, fibrozisin artık tedavisinin yapılamadığı aşaması olup genellikle uzun süreli kronik hepatitin bir sonucudur.  Karaciğerde çalışacak yeterli sayıda sağlıklı hücre kalmadığında, dokular yenilenemez. Bu rahatsızlıkta son aşama kronik karaciğer yetmezliğidir. Ancak bu aşamaya gelmeden önce erken teşhis ve tedavi ile yine de hasar yavaşlatabilir veya kontrol altına alınabilir.

Karaciğer, detoksifikasyon, protein üretimi ve sindirim için gerekli safrayı üretme gibi hayati işlevleri yerine getirir. Ancak siroz, bu işlevlerin bozulmasına neden olur. Sirozun en yaygın nedenleri arasında alkol tüketimi, hepatit B ve C enfeksiyonları ve alkol kaynaklı olmayan karaciğer yaglanması (NASH) bulunur. Sirozun belirtileri başlangıçta belirgin olmayabilir ancak rahatsızlık ilerledikçe yorgunluk, sarılık, karın ve bacaklarda şişlik, ciltte kaşıntı ve kolay morarma gibi semptomlar ortaya çıkar. Teşhis genellikle kan testleri, ultrason ve karaciğer biyopsisi ile konur. Tedavi,genellikle alkolün bırakılması ve altta yatan nedenin kontrol altına alınmasını ve komplikasyonların yönetilmesini içerir.

Karaciğer Kanseri

Kronik karaciğer hastalığı olan kişiler primer karaciğer kanserine (hepatoselüler karsinom) bulunur. Enfeksiyon, karaciğerin kendini onarma durumları ve skar dokuları, karaciğer hücrelerini kansere dönüşme olasılığını artırabilir. Kanser karaciğer hücrelerinin anormal ve kontrolsüz şekilde büyümesiyle görülmeye başlar. Primer karaciğer kanseri, karaciğerde başlayan kanser türü olup en yaygın karşılaşılan çeşidi hepatoselüler karsinomdur. Bu durum genellikle kronik karaciğer hastalıkları, siroz ve viral hepatit B ve C enfeksiyonları sonucu gelişir. Ayrıca, alkolik karaciğer hastalığı ve non-alkolik steatohepatit (NASH) de risk faktörleri arasında yer alabilir. Karaciğer kanseri belirtileri arasında kilo kaybı, karın ağrısı, sarılık, karında şişlik ve yorgunluk bulunur. Ancak, bu belirtiler genellikle hastalığın ileri evrelerinde ortaya çıkar. Teşhis, kan testleri, görüntüleme yöntemleri (ultrason, MR, BT) ve biyopsi ile konur. Tedavi seçenekleri, karaciğer kanserin bulunduğu evreye ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak doktorlar tarafından planlanır.

Hepatit C

Hepatit C, karaciğeri etkileyen viral kaynaklı bir enfeksiyondur. Bu rahatsızlıkta zamanla karaciğer dokularına zarar veren iltihaplanma ve şişme görülür. Hepatit karaciğer iltihabıne verilen isim olup birçok nedeni vardır ve bunlardan birkaçı virüslerdir. Viral kaynaklı hepatit C vücutta uzun süreli kalma eğilimindedir. Hepatit C enfeksiyonu akut veya kronik olabilir. Belirtiler arasında yorgunluk, iştah kaybı, mide bulantısı, kas ve eklem ağrıları ve sarılık bulunabilir. Teşhis, genellikle kan testleri ile konur. Tedavi, antiviral ilaçlarla yapılır ve çoğu durumda virüsü temizleyebilir.

Karaciğer Yağlanması

Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde aşırı yağ birikmesiyle görülen bir durumdur. Bu durum, genellikle iki ana formda görülür. Bu formlar alkole bağlı yağlı karaciğer hastalığı (AFLD) ve alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) rahatsızlıklarıdır. NAFLD, alkol tüketimi olmaksızın karaciğerde yağ birikimini olup obezite, diyabet ve yüksek kolesterol gibi faktörlerden etkilenir. Karaciğer yağlanması başlangıç evrelerinde genellikle belirti vermeyebilir. İlerleyen evrelerde karaciğer yağlanması belirtileri   yorgunluk, karın bölgesinde rahatsızlık ve karaciğer büyümesi gibi durumları içerebilir. Tedavide geç kalındığında iltihaplanma ve karaciğer hücrelerinde hasara yol açarak siroz ve karaciğer kanseri riskini artırabilir. Tedavide genellikle doktor kontrolünde sağlıklı beslenme, kilo kaybı, düzenli egzersiz ve alkol tüketiminden kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir.

Genetik Karaciğer Hastalıkları Nelerdir?

Genetik karaciğer hastalıkları, kalıtsal faktörlerle geçen ve karaciğerin işlevlerini etkileyen bozukluklardır. Bu hastalıklar, genetik mutasyonlar sonucu oluşur ve genellikle aile içinde yaygındır. Glikojen depo hastalığı (GSD), Wilson hastalığı, hemokromatoz ve Gaucher hastalığı gibi kanınızda toksik ürünlerin birikmesine neden olan bu bozukluklar kronik karaciğer hasarına neden olabilir. Genetik karaciğer hastalıklarından bazıları şunlardır:

• Hemokromatoz: Vücudun aşırı miktarda demir emmesiyle görülür ve karaciğer sirozu ile kalp hastalıklarına yol açabilir.
• Wilson hastalığı: Wilson hastalığı bakır birikimine neden olarak karaciğer ve beyin organlarında hasara neden olabilir.
• Glikojen depo hastalıkları: Sıklıkla düşük kan şekeri, kas zayıflığı ve karaciğer hasarına neden olabilen bir grup nadir kalıtsal rahatsızlıktır.
• Gaucher hastalığı: kemik iliğinde, karaciğerde ve dalakta yağlı maddelerin (sfingolipidler) birikmesine neden olan kalıtsal bir hastalık türüdür.