Dudak çatlaması genellikle soğuk ve kuru havanın etkisiyle dudakların üzerindeki derinin çatlak görünüm kazanıp dökülmesidir. Bu tür havalarda kişiyi rahatsız eden bir gerginlik hissi oluşur. His nedeniyle kişi dudaklarını yalayarak rahatlatmak ister ancak bu durum dudakların daha çok kurumasına neden olan bir döngü oluşturabilir. Dudak çatlağının tedavi edilebilmesi için ruj formu verilmiş veya krem şeklinde bulunan ürünler kullanılabilir. Tedavi edilmemesi, dudakların yeterince korunmaması halinde iltihaplanma, çatlakların büyüyerek açık yaralara dönüşmesi gibi sorunlara rastlanabilir.
Dudak Çatlaması Neden Olur?
Dudak çatlaması hava değişimleri, bazı hastalıklar nedeniyle yaşanabilir. Dudak çatlaması neden olur sorusuna yanıt olabilecek etkenlerden bazıları şöyledir:
Korumasız olarak güneş ışığına uzun süreler maruz kalınması,
Kış aylarında yaşanan düşük sıcaklıklar,
Bazı vitamin ve minerallerin yeterince alınmaması,
Dudakların yeterince nemlendirilmemesi,
Alerjen metallerle temas,
Diüretik, antibiyotik, statinler gibi ilaçların kullanımına bağlı olarak yaşanan yan etkiler,
Alerjiler, tiroit sorunları ve bazı otoimmün hastalıklar,
Mentol, kafur, salisilik asit gibi kurutucu özelliğe sahip dudak ürünlerinin kullanımı,
Yüksek miktarda alkol tüketimi,
Yeterli su tüketiminin olmaması.
Dudaklar yapı itibariyle cildin diğer bölümlerinden daha hassas olması ve yağ bezeleri taşımaması nedeniyle daha korumasızdır. Bu sebeple düzenli olarak nemlendirilmesi, güneş koruyucular kullanılmasına dikkat edilmelidir. Dudak çatlaması yaşayan kişilerde altta yatan sebeplerin kişinin durumuna bağlı olarak değerlendirilir. Hamilelikte dudak çatlaması yaşayan bir hastada sebep hamilelik sürecinde hormonların ani değişimleri de olabilir.
Çocuklarda Dudak Çatlaması Neden Olur?
Dudak çatlaması her yaştan insanda görülebilecek bir sorun olmasının yanında ergen ve çocuklarda daha yaygın olarak görülür. Çocuklarda dudak yalama alışkanlığı ve salya akması sorunu daha yaygın olarak görülmesi nedeniyle dudaklarda kuruluk görülebilir. Bunun yanında dudakların etrafında parçalanan derilerin koparılması da kuruluk, kanama şikayetini artırabilir. Soğuk algınlığı, grip şikayetleri yaşayan çocuklarda burun tıkanıklığı nedeniyle solunum ağız yoluyla sürdürülür. Ağız solunumu nedeniyle de dudaklar çatlaması görülebilir. Bebeklerde dudak çatlaması nefes alışverişinde yaşanan bir sorunun da göstergesi olabilir. Aynı zamanda küçük bebeklerde yaşanan kusma şikayeti de dudakları tahriş ederek kızarıklıklar ve çatlaklara yol açabilir.
Çocuklar, ihtiyaçları ve bakımının gerçekleştirilmesi için ebeveynlerine ihtiyaç duyar. Çocuğun yeterince su tüketmesi, soğuk ve güneşten korunması gibi durumlar ailesi tarafından kontrol altında tutulmalıdır. Beslenmenin düzenli ve dengeli olması dudak çatlamasında etkili olduğu gibi diğer çeşitli hastalıkların oluşumunda da etki gösterebilir. Bu sebeple ebeveynler çocuğun beslenmesini gerekirse bir uzman desteğiyle düzenlemeli ve sürdürmelidir.
Dudak Çatlaması Nasıl Geçer?
Dudak kuruması dudak çatlaması şikayetleri yaşayan kişilerde ağrı, acı, kanama gibi şikayetler görülür. Bu nedenle hastalar tedavi için çeşitli yollar arar. Dudaklardaki çatlakların giderilmesi için uygulanacak tedaviler semptomların iyileştirilmesi, altta yatan sorunların düzeltilmesi ve önlem alınması olarak ayrıştırılabilir. Altta yatan semptomların belirlenebilmesi için alerji yama testi, kan testleri, biyopsi alınması gibi teşhis yöntemlerine başvurulabilir. Bazı hastalarda ise sadece semptomların dinlenmesi, fiziki muayene gerçekleştirilmesi tanı için yeterli olabilir.
Dudakların derinlemesine nemlendirilmesini sağlamak için parfümsüz, alerjen özellik taşımayan nemlendirici ürünler tercih edilmelidir. Mineral yağlar, seramid gibi etken maddeleri bulunduran balmlar ile dudakların onarılması sağlanabilir. Vazelin, gliserin gibi yüksek yağ içeriğine sahip maddeler dudak üzerine sürüldüğünde bir katman oluşturur ve yüzeyin dış ortamla temasının büyük oranda düşmesini sağlayabilir. Özellikle uyku öncesi maske şeklinde dudağa uygulandığında kabuk benzeri sertleşmiş dudak derisinin yumuşatılmasını sağlayabilir. Çatlak sorununun yanında kanama, enfeksiyon gibi sorunlar da yaşanıyorsa doktor tavsiyesi ile antibiyotik özellikte kremlere başvurulabilir. Bazı hastalarda dudak kenarı çatlaması mantar enfeksiyonlarından kaynaklanır. Bu tip sorunlar yaşandığında da tedaviye tedaviye antifungal ürünler eklenebilir.
Dudak çatlaması tedavisi sonrasında veya tedavi sırasında dudakların korunması için bazı önlemler alınabilir. Özellikle kuru, sıcak havalarda ve soğuk kış günlerinde dudakların nemlendirilmesine dikkat edilmelidir. Cildimizde düzenli güneş kremi kullandığımız gibi dudak için özel hazırlanmış güneş koruması sağlayan ürünler tercih edilebilir.
Dudak Çatlaması Kaç Günde Geçer?
Dudak çatlaması ve kuruluk şikayeti yaşayan hastalarda gerekli önlemlerin alınması, tedavinin uygulanması halinde 2-3 haftalık süreç içerisinde semptomlar iyileşme gösterir. Ancak uygulanan tedaviye rağmen 3 haftalık süre sonunda herhangi bir iyileşme belirtisi yaşanmıyorsa bu durum altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir. Geçmeyen dudak kuruluğu yaşayan kişilerde gerekli kan ve idrar testleri yapılarak asıl hastalığın teşhis edilmesi gerekebilir. Tiroid hastalıkları, otoimmün hastalıklar, herpes simpleks enfeksiyonu, egzama, mantar enfeksiyonları gibi sorunlar dudaklarda kuruma ve çatlamaya yol açabilir. Bu tip hastalıkların varlığında iyileşme için altta yatan hastalığın tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Hastalığın türü ve şiddetine bağlı olarak da iyileşme süresi değişebilir. Süre hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için muayeneyi gerçekleştiren doktora danışmak daha uygun olacaktır.
Dudak Çatlaması Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?
Dudak çatlakları B vitaminleri ve C vitamini eksikliği ile ilişkilendirilebilir. Tiamin (B1), riboflavin (B2), niasin (B3), pantotenik asit (B5), piridoksin (B6), biotin (B7), folat (B9) ve kobalamin (B12) olarak da bilinen vitaminler B vitaminlerini oluşturur. Bu vitaminler genel olarak vücutta hücre yenilenmesi, cilt dokusunun korunması, yaralarda iyileşme gibi görevler üstlenir. Özellikle B2, B6, B9 ve B12 vitaminlerinin eksikliği dudaklarda ve ciltte kuruluğa neden olabilir. Aynı zamanda demir ve çinko minerallerinin yeterince vücuda alınmaması da kuruluk şikayetine yol açabilir.
Vücutta vitamin eksikliği belirtileri gözlendiğinde bu durum sadece semptomlar kontrol edilerek belirlenemeyebilir. Benzer etkiye sahip vitaminlerin eksikliğinde de şikayetler görülebilir. Kesin teşhis için kan testlerine ihtiyaç duyulur. Vitamin ve minerallerin eksikliği sağlık sorunlarına neden olabildiği gibi fazlalığı da sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bilinçsiz şekilde takviyelerin kullanımından uzak durulmalıdır.
Dudak Çatlaması Hangi Hastalığın Belirtisidir?
Dudak çatlaması; soğuk hava, güneş ışınları, susuzluk gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi bazı hastalıkların semptomu olarak da kendini gösterebilir. Dudak çatlaklarına yol açan hastalıklardan bazıları şöyle listelenebilir:
Dudakların ağrısız ve kalıcı olarak şişmesine yol açan granülomatöz keilit.
Dudaklardaki kuruluk; direkt olarak bir hastalığın yol açmasının yanında bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkisi olarak da görülebilir. Lityum, statinler, diüretikler, bazı antibiyotikler, digoksin bileşikleri kullanımında dudaklarda kuruluk şikayeti yaşanabilir. Ancak bu durum geçicidir ve ilaçların kullanımı bırakıldığında kendiliğinden düzelebilir.
Dudak Kuruması Nasıl Geçer?
Dudak kuruluğu yaşanırken genellikle parfümsüz, alerjen olmayan bir dudak balmının kullanımıyla kısa sürede düzelebilir. Bunun yanında bir hastalık, vitamin eksikliği veya alerji nedeniyle yaşanan kuruluklarda tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Tıbbi tedavinin dışında dudak kurumasını iyileştirmeye yönelik bazı uygulamalar tercih edilebilir. Dudak kurumasına iyi gelebilecek önerilerden bazıları şunlardır:
Gün içerisinde yeterli miktarda su tüketimi sağlanmadığında dehidrasyon belirtileri görülebilir. Bu belirtilerden biri de ciltte ve dudaklarda kuruluk yaşanmasıdır. Düzenli olarak bol su tüketilmesi yardımcı olabilir.
Dudak bakım ürünleri içerisinde çeşitli amaçlarla mentol, okaliptüs, parfüm gibi maddeler kullanılır. Bu maddeler kuruluğa neden olabilir. Dudak balmları, kremleri gibi ürünler seçerken içindekiler kısmı dikkatli incelenerek karar verilebilir.
Vücudun diğer bölümleri gibi dudakların da güneş ışınlarından korunması gerekir. Dudaklar için özel hazırlanan güneş koruyucu ürünler dışarıya çıkmadan yarım saat önce sürülerek günün ilerleyen saatlerinde tazelenebilir. Bunun yanında şapka ve siperlikler kullanarak güneş ışığıyla direkt temasın azaltılması sağlanabilir.
Dudaklarda oluşan gerginlik kişide dudakları yalama isteği uyandırabilir. Ancak bu durum dudakların daha fazla kurumasına ve bu döngünün tekrarlanmasına yol açabilir. Ayrıca parçalanan derinin çekiştirilmesi ve koparılması açık yaraların oluşmasına neden olabilir.
Dudaklardaki derinin soyularak yenilenmesi için uygulanan peelingler sert ve yanlış uygulama nedeniyle kuruluğa neden olabilir. Bu nedenle uygulanması önerilmez. Eğer uygulanması gerekliyse peeling sonrasında dudaklara uygun bir nemlendirici uygulanması tercih edilebilir.
Kişiye uygun bir balsam seçilerek düzenli olarak dudakların nemlendirilmesi sağlanabilir. Yeterli olmadığı durumlarda gece yatmadan ve sabah uyandığında dudak maskeleri kullanılarak fazladan nemlendirme yapılabilir.
Uygulanan tüm müdahalelere rağmen 3 hafta ve daha üzeri sürede geçmeyen dudak çatlaklarında randevu alınarak doktor muayenesine başvurulması ve tıbbi tedaviye başlanması uygun olacaktır.
