Deniz Anası Isırması

Dünya çapında binlerce denizanası türü bulunmaktadır Denizanası ısırması, denizlerde yüzen, dalış yapan, suyun içinde veya kumsalda yürüyen insanlar için oldukça yaygın bir sorundur. Deniz anası ısırması çoğu zaman zararsızdır ancak bazıları ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Denizanasından çıkan uzun dokunaçlar, binlerce mikroskobik dikenli iğnenin zehrini vücuda enjekte edebilir.

Bu ısırmalar ciltte tahrişe, ağrıya, kabarcıklara ve cilt nekrozuna veya hücre ölümüne neden olabilir. Isırılan kişilerde halsizlik, ateş, üşüme, kas spazmları, mide bulantısı ve kusma görülebilir. Nadir durumlarda, en zehirli deniz anası türlerinden olan kutu denizanası gibi bazı denizanası türleri felce veya hayati riske neden olabilir. Çoğu durumda doktor kontrolünde evde tedaviyle birkaç gün veya hafta içinde iyileşir. Ancak olası şiddetli reaksiyonlar için ısırma anında acil tıbbi bakıma ihtiyaç vardır.

Deniz Anası Isırması Nedir?

Deniz anası ısırması, denizlerde bulunan türlerden biri olan denizanasının insan derisine teması sonucu oluşan bir reaksiyondur. Tentakül adı verilen uzun, parmak benzeri yapılara sahip, yumuşak, çan şeklinde gövdeleri vardır. Genellikle deniz anasının tentaküllerinde bulunan zehirli salgılar ile ısırma meydana gelir. Zehir aynı zamanda yiyecekleri ısırarak yakalamalarına da yardımcı olur. Yüzerken veya sahilde yürürken zehirli deniz anası tarafından cilde dokunulduğunda da acı verirler. Denizanası sokmalarının çoğu zararsızdır. Ancak bazı denizanası sokmaları ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Deniz Anası Nasıl Isırır?

Denizanası, nematosist adı verilen binlerce acı veren hücrenin bulunduğu dokunaçlara sahiptir. Kişiler onlara çarptığında veya onlara sürtüldüğünde deniz anaları toksinleri ateşlerler. Denizanasının amacı kasıtlı olarak insanları ısırmak değildir. Ancak bir tanesinin yanından geçerseniz ya da yanlışlıkla üzerine basarsanız, kendini korumak için sizi ısırabilir. Deniz anasının dokunaçındaki her nematosist, yay yüklü dikenli iplikler veya tübüller içerir. Tetiklendiğinde denizanasının plazma zarından büyük miktarda kalsiyum geçer. Bu, nematosist içindeki basıncın artmasına neden olur. Artan basınç, ipliklerin çözülmesine ve küçük oklar gibi dışarı fırlamasına neden olarak, hiçbir şeyden haberi olmayan kurbana zehir fırlatır. Tüm bu süreç çok hızlı gelişir. Ayrıca nematosistler deniz anası öldüğünde de zehirlerini gönderebilirler.

Deniz Anası Isırması Belirtileri Nelerdir?

Denizanası ısırığı belirtileri, temas edilen denizanasının türüne bağlıdır. Küçük bir deniz anası sokması durumunda hafif bir ağrı, kaşıntı, yanma veya zonklama hissedebilir. Denizanası sokması, kırmızı, mor veya kahverengi lekeler içeren bir döküntü gibi görünebilir.  Belirtilerden bazıları şunları içerebilir:

• Nefes almada zorluk
• Göğüs ağrısı
• Kas krampları
• Cilt kabarcıkları
• Uyuşma veya karıncalanma
• Mide bulantısı ya da kusma
• Yutma güçlüğü
• Karın ağrısı
• Aşırı terleme

Deniz anası ısırmasının ciddiyeti çoğunlukla şunlara bağlıdır:

• Denizanasının türü ve büyüklüğü
• Etkilenen kişinin yaşı ve genel sağlık durumu
• İğnelere maruz kalma süresi
• Cildin ne kadarı etkilendiği

Deniz Anası Isırması Nasıl Anlaşılır?

Denizanası sokmasından alınan tepki birçok değişkene bağlıdır. Bazı denizanası sokmaları yalnızca küçük tahrişe neden olur ve bazı sokmalar ölümcül olabilir. Deniz anası teması sonrasında belirtiler hızla ortaya çıkabilir. Bunlar arasında şunlar bulunabilir:

• Acı ve yanma hissi
• Kızarıklık ve şişlik
• Döküntü ve kabarcıklar
• Nefes darlığı ve baş dönmesi
• Kas krampları

Denizanası Türleri Nelerdir?

Deniz anası zehirli mi? sorusunun cevabı olarak türlerine göre değiştiği söylenebilir. Dünya çapındaki okyanuslarda binlerce farklı denizanası türü bulunmaktadır. Bazıları zararsız olsa da dikkat etmeniz ve kaçınmanız gereken başkaları da var. Sokmaları ciddi zarara neden olabilecek denizanalarından bazıları şunlardır:

• Kutu denizanası: Kutu denizanası dünyadaki en ölümcül deniz anasıdır. Bazen deniz eşekarısı olarak da adlandırılan bu hayvanların, her köşesinden uzanan dokunaçları olan kutuya benzer gövdeleri vardır. Kutu denizanası dünya çapında tropik bölgelerde yaşar. Genellikle Avustralya’nın kuzey kıyısında ve Hint-Pasifik Okyanusunda bulunurlar. Kutu denizanasının 40’tan fazla türü vardır. Avustralya kutu denizanası dünyadaki en zehirli deniz anasıdır.
• Aslanın yelesi: Aslan yelesi denizanası dünyadaki en büyük deniz anasıdır. 90 cm den fazla genişliğe kadar büyüyebilirler ve yele benzeri dokunaçları 3,5 metre uzunluğa kadar büyüyebilirler. Aslan yelesi Arktik Okyanusu ve Kuzey Pasifik Okyanusu’ndaki daha serin iklimlerde yaşar. İsimleri, yelelerini oluşturan iğnelerle kaplı yüzlerce dokunaçtan gelmektedir.
• Deniz ısırganı: Atlantik, Pasifik ve Körfez kıyılarında bulunan en yaygın denizanalarından biridir. 1 metreden daha geniş büyüyebilen başka bir büyük deniz anasıdır. Her deniz ısırganının uzunluğu 180 cm e kadar büyüyebilen dokunaçları vardır.
• Portekizli savaş adamı: Mavi şişe denizanası olarak da adlandırılan bu deniz anası kendisini suyun üstünde tutan mavi veya morumsu gazla dolu bir kabarcığı vardır. Atlantik, Pasifik ve Hint okyanuslarının ve Karayip Denizi’nin tropikal sularında yaşarlar. Portekizli savaş adamı deniz anasının kendilerini suyun üzerinde tutan balon benzeri şamandıraları vardır. Suyun altında, yaklaşık 30 feet uzunluğa kadar büyüyen uzun dokunaçlar ve polipler bulunur.
• Mavi denizanası: Mavi ateş denizanası olarak da bilinen bu deniz anası, Cyaneidae familyasından bir türdür. Uzun dokunaçları, zehirli nematositlerle kaplıdır. Dokunulduğunda oldukça acı veren bir zehre sahiptir.
• Kahverengi deniz anası: Kahverengi denizanası, dünya genelinde yaygın karşılaşılan bir tür olup genellikle Akdeniz ve Atlantik Okyanusu’nda bulunur. Kahverengi renkli olabilir ve ısırması acı verici olabilir
• Şeffaf denizanası: Şeffaf deniz anası, adından da anlaşılacağı gibi genellikle şeffaf bir yapıdadır. Merkeze yakın yerlerde kalın olan ancak şemsiyenin kenarına ulaştıkça giderek incelen büyük şemsiyelere sahiptir.
• Mor deniz anası: Mor deniz anası, mor ve şeffaf renklere sahip olabilir ve Atlantik, Hint ve Pasifik Okyanusu’nda bulunabilir. Yaklaşık olarak ortalama bir insanın avucu kadar büyüklüğünde olabilirler. Isırması ciddi acıya neden olabilir ve bazı durumlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilir.

Deniz Anası Isırması Tedavisi

Deniz anası ısırması acil müdahale gerektirir. Hafif denizanası ısırmalarında doktor kontrolünde uygulanabilecek bazı tedavi yöntemleri şunlardır:

• Etkilenen bölgedeki dokunaçları ve zehir temiz suyla yıkamak
• Cımbız kullanılarak varsa dikenleri çıkarmak (çıplak elle dikenlere dokunmayın)
• Ağrının azalmasına yardımcı olmak için doktor tarafından verilen kremi ısırılan bölgeye  sürmek
• Doktorun belirttiği yöntem ve sürede ılık kompres uygulamak
• Kaşıntı ve kızarıklığın azaltılmasına yardımcı olmak için doktorun önerdiği ilaçları kullanmak

Bazı durumlarda deniz anası sokmasına şiddetli reaksiyon gösteren kişilerin kardiyopulmoner resüsitasyona (kalp masajı), yaşam desteğine veya panzehir ilacına ihtiyacı olabilir.

Deniz Anası Isırmasından Nasıl Korunulur?

Bir denizanası, kumsalda, denizin içinde veya yakınında ısırabilir. Isırılma riskini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

• Koruyucu bir elbise giyme: Denizanası ısırmasının mümkün olduğu bölgelerde yüzerken veya dalış yaparken dalgıç kıyafeti veya başka koruyucu giysiler giymek gerekir. Sığ suda yürürken de ısırmalar meydana gelebileceğinden koruyucu deniz ayakkabıları kullanmak faydalı olabilir.
• Denizanası mevsiminde sudan kaçınma: Denizanası sayısının yüksek olduğu bölgelerde sudan uzak durmak gerekir.
• Deniz analarına dokunmama: Deniz analarına, kıyıya vursa dahi dokunmayın. Ölü denizanasının dokunaçlarında hala temas halinde sokabilen zehir bulunur.