Cilt Kanseri Nedir? Cilt Kanseri Belirtileri?

Cilt kanseri ciltteki hücrelerden köken alan bir kanser türüdür. Ciltte renk değişikliği, kabuklanma, benlerin büyümesi ve şeklinin bozulması gibi semptomlarla kendisini gösteren cilt kanseri erken dönemde yani lenf bezlerine yayılmadan tespit edilirse tedavinin başarı şansı oldukça yüksektir.

Cilt Kanseri Nedir?

Cilt kanseri, ciltte bulunan hücrelerin yaşam döngüsünün dışına çıkarak kontrolsüz büyüdüğü ve çoğaldığı bir kanser türüdür. Normal şartlarda ciltteki hücreler yaşlandığında ölür ve yerini yeni hücrelere bırakır. Güneşin zararlı ışınlarına uzun süre maruziyet gibi sebeplerle hücrelerin normal yaşam döngüsü bozulursa yaşlanan hücreler ölmek yerine kontrolsüz şekilde büyümeye devam eder. Anormal şekilde büyüyen bu hücreler iyi huylu olabileceği gibi kötü huylu yani kanserli de olabilir.

Cilt Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanserinin bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanom gibi farklı türleri vardır. Bunlardan bazıları başlangıçta herhangi bir semptoma neden olmayabilir. Bazı cilt kanseri türleri ise ciltte renk değişikliği gibi semptomlarla kendisini gösterebilir. Bu nedenle ciltte renk değişikliği gibi belirtiler fark edilmesi halinde uzman bir doktordan yardım alınması önemlidir.

Normal şartlarda bir ben ortaya çıktıktan sonra uzun yıllar boyunca aynı boyut, renk ve şekilde kalır. Var olan bir benin boyutunda, şeklinde veya renginde bir değişiklik olması veya vücuttaki bir benin diğerlerinden farklı görünmesi cilt kanseri belirtisi olabilir. Vakaların büyük çoğunda karşılaşılan diğer cilt kanseri belirtileri ise şu şekildedir:

• Kaşınan, kanayan, kabuk bağlayan, ortasında çöküklük olan veya 4 hafta içerisinde iyileşmeyen yaralar,
• Küçük, yavaş büyüyen, parlak, pembe veya kırmızı renkte yumrular,
• Kaşıntılı veya kaşıntısız kırmızı lekeler,
• İyileştikten sonra tekrar çıkan yaralar,
• Yüzde, kulaklarda ve boyun gibi bölgelerde ortaya çıkan cilt döküntüleri,
• Ciltte yara izine benzer lekeler,
• Avuç içlerinde, ayakların tabanında, el ve ayak parmaklarını, ağzı, burnu, vajinayı veya anüsü kaplayan mukoza zarlarında koyu renkli lezyonlar.

Yukarıda sayılan belirtilerden bir veya birkaçının fark edilmesi halinde uzman bir doktordan randevu alınması önemlidir.

Bacakta Cilt Kanseri Belirtileri

Bacakta cilt kanseri başlangıcı genellikle küçük bir kabarıklık veya kenarları düzensiz olan lekelerle kendisini gösterir. Cilt kanseri genellikle güneşin zararlı ışınlarına daha fazla maruz kalan boyun, yüz, baş ve kollarda daha sık görülse de özellikle kadınlarda bacaklarda da ortaya çıkabilir. Bacakta cilt kanseri belirtileri şu şekildedir:

• Şekil, boyut ve renk değiştiren lekeler ve benler,
• İyileşmeyen yaralar,
• Kırmızı veya kahverengi cilt döküntüsü.

Ek olarak bacaktaki bir benin diğerlerinden farklı şekil ve görünüme sahip olması da başlıca belirtiler arasındadır.

Yüzde Cilt Kanseri Belirtileri

Yüz, vücudun diğer bölgelerine göre daha fazla güneş ışınlarına maruz kaldığı için yüzde cilt kanseri görülme riski daha yüksek olabilir. Yüzde oluşan olağandışı bir ben, kabarık bir nokta, kuru, pul pul dökülen cilt lezyonları kanser belirtisi olabilir. Başlıca yüz kanseri belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Yüzdeki bir bölgenin diğer bölgelerden daha koyu renkte olması,
• Yüzde, boyunda ve kulaklarda ortaya çıkan şişlikler,
• Yüzde ortaya çıkan yaraların geç iyileşmesi veya iyileştikten sonra tekrar ortaya çıkması,
• Pembe veya yarı saydam görünen cilt lekeleri.

Sayılan yüzde cilt kanseri belirtileri genellikle yüzde ve boyunda ortaya çıkmakla birlikte bazı durumlarda göz ve ağızda da görülebilir.

Burunda Cilt Kanseri Belirtileri

Burun güneş ışınlarına daha fazla maruz kalan vücut bölgelerinden bir tanesidir. Bu nedenle cilt kanserinin en sık görüldüğü vücut bölgelerinden bir tanesi de burundur. Burunda ortaya çıkan cilt kanseri semptomları cilt kanserinin türüne göre değişiklik gösterebilir. Başlıca belirtileri ise şunlardır:

• Yara izini andıran lezyonlar,
• Parlak, pembe veya kırmızımsı görünen bir şişlik,
• Kanayan cilt yaraları,
• Kahverengi lekeler,
• Sert, şekli kubbeyi andıran şişlikler.

İlave olarak burunda cilt kanseri de var olan bir benin renginde ve şeklinde değişiklik veya olağandışı yeni bir ben oluşumuyla kendisini gösterebilir.

Cinsel Organda Cilt Kanseri

Cinsel organda cilt kanseri genellikle kadınların dış genital bölgesi olan vulva veya erkek üreme organı olan penisteki cilt hücrelerinin kontrolsüz büyümesi neticesinde gelişen bir kanser türüdür. Cinsel organda cilt kanseri görülme riski vücudun diğer bölgelerine kıyasla daha düşük olabilir. Örneğin kadınlarda genital bölge melanomları (melanin salgılayan hücrelerde gelişen kanser) kadınlarda görülen tüm melanom cilt kanseri vakalarının sadece %1-2’sini oluşturur. Cinsel organda cilt kanseri de diğer cilt kanserleri gibi değişen çaplarda veya renklerde lezyonlarla kendisini gösterir. Cinsel organlar vücudun diğer bölgelerine göre daha az görülebilir olduğundan düzenli aralıklarla bir ayna yardımıyla kontrol etmek lezyonları erken dönemde fark etmeye yardımcı olabilir.

Cilt Kanseri Neden Olur?

Cilt kanserinin başlıca nedeni güneşin zararlı ışınlarına uzun süre maruz kalınmasıdır. Güneşin zararlı UV ışınları zamanla ciltte serbest radikallerin artmasına bağlı oksidatif stresi artırabilir. Neticesinde cilt hücrelerinin DNA’sı zarar görebilir ve anormal hücreler oluşabilir. Ayrıca UV ışınlarının tek kaynağı güneş değildir. Örneğin, güneş ışınlarından daha az faydalanılan bazı bölgelerde kullanılan güneş lambaları veya bronzlaşmak için başvurulan solaryum makinesi de UVA ve UVB ışınları yayarak cilt hücrelerinin zarar görmesine neden olabilir.

Cilt kanseri her yaştan ve cinsiyetten insanı etkileyebilir. Bununla birlikte bazı kişilerde cilt kanseri görülme riski daha yüksektir. Başlıca cilt kanseri nedenleri ve risk faktörleri şu şekildedir:

• Açık ten rengi: Açık ten rengine sahip kişilerin cildinde daha az melanin (cilde rengini veren doğal bir pigment) olması güneşin zararlı ışınlarına karşı cildi daha savunmasız hale getirebilir.
• Güneş yanığı öyküsü: Yaşamın herhangi bir döneminde kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak kanser riskini artırabilir.
• Güneşli ve yüksek rakımlı bölgelerde yaşamak: Güneşli ve sıcak iklimlerde yaşayan insanlarda cilt kanseri görülme riski daha soğuk bölgelerde yaşayan insanlara göre daha yüksek olabilir. Ayrıca yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan insanların da güneş ışınlarına daha fazla maruz kalması cilt kanseri riskini artırabilir.
• Ailesinde veya kendisinde cilt kanseri öyküsü bulunması: Cilt kanseri lekeleri görülme riski geçmişinde cilt kanseri tedavisi gören veya aile bireylerinde kanser öyküsü olan kişilerde daha yüksek olabilir.
• Radyasyona maruz kalma: Egzama gibi cilt rahatsızlıkları nedeniyle radyasyon tedavisi gören kişilerde cilt kanseri riski artabilir.

Ek olarak çok fazla bene veya güneş lekelerine sahip olunması, herhangi bir sebeple bağışıklık sisteminin zayıf olması gibi faktörler de cilt kanseri riskini artırabilir.

Cilt Kanseri Türleri

Cilt kanseri kanserin ortaya çıktığı hücreye göre 3 sınıfta incelenir. Cildin en üst tabakası epidermis tabakasıdır. Epidermis tabakası dış yüzeyin hemen altında yer alan ve cildin iç astarını oluşturan skuamöz hücreler, skuamöz hücrelerin altında yer alan ve yeni cilt hücrelerinin oluşumunda rol oynayan bazal hücreler ve cilde normal rengini veren melaninler olmak üzere 3 ana hücre tipi barındırır. Cilt kanseri çeşitleri de kanserin köken aldığı hücre türüne göre adlandırılır. Buna göre başlıca cilt kanseri türleri şunlardır:

• Bazal hücreli karsinom: Bazal hücreli karsinom yeni cilt hücrelerinin oluşumunda rol oynayan bazal hücrelerden köken alan bir cilt kanseri türüdür. Cilt kanserleri içerisinde en sık karşılaşılan kanser türü olan bazal hücreli karsinom araştırmalara göre tüm cilt kanseri vakalarının yaklaşık %80’ini oluşturur. Bazal hücreli karsinomlar genellikle vücudun diğer yerlerine metastaz yapmaz, yani yayılmaz. Nadiren yayıldığı durumlarda ise kişinin yaşamını tehdit edebilir.
• Skuamöz hücreli karsinom: Skuamöz hücreli cilt kanseri cildin orta ve dış katmanında bulunan skuamöz hücrelerde başlayan kanserdir. Bazal hücreli karsinomlardan sonra en sık görülen ikinci cilt kanseri olan skuamöz hücreli karsinomlar da diğer cilt kanserleri gibi ciltte nodül adı verilen sert bir kitle ve iyileşmeyen yaralarla kendisini gösterebilir. Skuamöz hücreler ağız, akciğer, sindirim sistemi gibi farklı doku ve organlarda da bulunur. Bu nedenle bu bölgeler de kanserden etkilenebilir. Bazı çalışmalar tüm ağız kanseri vakalarının %90’ını skuamöz hücreli karsinomların oluşturduğunu göstermektedir.
• Melanomlar: Bir diğer cilt kanseri türü de cilde doğal rengini veren melanin adlı pigmentlerden köken alan malanomlardır. Melanomlar tüm cilt kanseri vakalarının yaklaşık %1’ini oluşturur. Bununla birlikte melanomların diğer doku ve organlara yayılma riski daha yüksektir. Melanom cilt kanseri zararsız benler veya lezyonların ileriki dönemlerde kanserli hücrelere dönüşmesi neticesinde gelişebilir. Bununla birlikte melanomlar normal görünen bir cilt bölgesinde ortaya çıkabilir. Melanom hızlı bir şekilde ilerleyerek diğer doku ve organlara yayılabilir.

Sayılanlara ek olarak ciltte bulunan Merkel hücrelerinden köken alan Merkel hücreli cilt kanseri, bağışıklık sistemi hücrelerinden olan lenfositlerin ciltte kontrolsüz çoğalmasına bağlı görülen cilt lenfoması gibi daha nadir görülen cilt kanseri türleri de vardır.

Cilt Kanseri Evreleri

Cilt kanseri tedavisinde kanserin evresi önemli yer tutar. Cilt kanseri evreleri tümörün boyutu, lenf bezlerine yayılıp yayılmadığı veya diğer organlara metastaz yapıp yapmadığına göre belirlenir. Cilt kanseri genellikle melanom dışı cilt kanserleri (bazal hücreli ve skuamöz hücreli karsinomlar) ve melanomlar olarak iki sınıfta incelenir. Buna göre melanom dışı cilt kanseri evreleri şu şekildedir:

• Evre 0 (Karsinoma in situ): Bu evrede sadece cildin en dış tabakası olan epidermiste kanser hücrelerine rastlanır.
• Evre 1: Cildin ikinci katmanı olan dermiste çapı 2 cm’den küçük olan tümörlere rastlanabilir.
• Evre 2: Tümörün 2 cm’den büyük olduğu ancak çevre dokulara veya lenf düğümlerine yayılmadığı evredir.
• Evre 3: Bu evrede çapı genellikle 3 cm’den büyük olan tümörlere cildin yakınındaki dokularda ve kemiklerde de rastlanabilir. Bu evrede henüz uzak organlarda metastaz yoktur.
• Evre 4: Cilt kanseri ileri evre olarak da bilinen bu evrede ise genellikle çapı 3 cm’den büyük olan tümörlere lenf bezleri, kemik veya dokular gibi uzaktaki doku ve organlarda da rastlanır.

Melanom evrelemesi ise şu şekildedir:

• Evre 0 (Melanom in situ): Melanoma sadece cildin en üst tabakasında rastlanır.
• Evre I: Melanom cildin ikinci katmanı olan dermise yayılmış olabilir ancak buna dair bir bulgu yoktur. Bu evrede kanser genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir.
• Evre II: Evre II melanom cilt kanseri vakalarında tümörde büyümenin yanı sıra ciltte pullanma, kanama veya soyulma gibi kanser belirtileri görülebilir.
• Evre III: Evre III hastalarında yakındaki lenf düğümlerine veya ciltte kanserli hücrelere rastlanır.
• Evre IV: Melanom ileri evre hastalarında ise uzaktaki lenf düğümlerinde veya akciğer gibi organlarda kanser hücresine rastlanabilir.

Cilt kanseri evreleri uzmanların tedavi sürecini planlayabilmesine yardımcı olur. Örneğin cilt kanseri ileri evre hastalarında cerrahi müdahaleye ek olarak kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi gibi kanser tedavisi yöntemlerinin kullanılması gerekebilir.

Cilt Kanseri 4. Evre Yaşam Süresi

Cilt kanseri ileri evrede teşhis edilse bile uzman doktorlar tarafından tedavi edilebilir. Bazı araştırmalara göre melanom cilt kanseri 4. evre hastalarında tanı konulmasının ardından 5 yıllık sağkalım oranı %15 ila 20 arasında değişiklik gösterir. Tüm cilt kanseri vakalarında ileri evrede yaşam süresi kişinin yaşı ve tedaviye verdiği yanıtla doğrudan ilişkilidir.

Cilt Kanseri Tedavisi

Cilt kanseri tedavisi tümörün boyutu, yeri, türü ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Başlıca cilt kanseri tedavi yöntemleri şunlardır:

• Sıvı azotla kanserli dokuları dondurarak yok etmeyi amaçlayan kriyoterapi,
• Tümörün cerrahi olarak çıkarıldığı eksizyon,
• Tümörün katman katman alındığı ve cerrahın alınan her parçayı hemen incelediği Mohs cerrahisi,
• Özellikle yüzeysel yerleşimli kanser hücrelerinde özel bir alet yardımıyla kanserli alanın kazındığı ardından kanama olmaması için elektrik enerjisi yardımıyla ciltte termal hasar oluşturulan küretaj ve elektrokoterizasyon.

Cerrahi tedavi yöntemlerinin yeterli olmadığı ileri evre hastalarında uzmanlar kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi gibi tedavi yöntemlerini de kullanabilir.

Cilt Kanseri Sık Sorulan Sorular