İlkbahar mevsiminde çiçekler ve ağaçlardan polen salınımı olur. Polen salınımı ile birlikte alerji gelişebilir. Buna bahar alerjisi adı verilir. Alerjinin pek çok belirtisi bulunur. Başka bir alerjik hastalık ile birlikte görüldüğünde belirtiler kötüleşebilir. Polenlerin yanı sıra, bahar alerjisinin küf, böcek ısırığı gibi nedenleri vardır. Alerji tedavi edilmediğinde hastaların günlük yaşam aktivitelerinden keyif alma oranı düşer ve başka yan etkiler de görülür. Evde denenebilecek yöntemler ve doktor reçetesiyle alınabilecek ilaçlar vardır.
Bahar Alerjisi Nedir?
Polenlerin artmasıyla birlikte bahar ayında alerji gelişebilir. Bahar alerjisi halk arasında saman nezlesi veya alerjik rinit olarak da bilinir. Polenler fazla olduğunda açık havada bulunmak alerjinin kötüleşmesine sebep olur. Astım, atopik dermatit veya egzaması olan hastalar bahar alerjisi yaşamaya daha yatkındır. Aynı zamanda sürekli olarak hayvan tüylerine, toz akarlarına, sigara dumanına maruz kalanlar da bahar alerjisi yaşayabilir.
Bahar Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Bahar alerjisi belirtileri hastadan hastaya değişiklik gösterse de genellikle şu semptomlar ortak gözlenir:
Burun tıkanıklığı,
Burun akıntısı,
Sinüs (burun çevresinde yer alan hava boşlukları) ağrısı,
Baş ağrısı,
Alerjik astımlı hastalarda nefes darlığı,
Kaşınan, şişmiş gözler,
Geniz akıntısı,
Boğaz ağrısı ve kaşınması,
Ciltte kaşıntı,
Yorgunluk (bahar yorgunluğu).
Bahar Alerjisi Neden Olur?
Bahar alerjisi genellikle farklı ağaçlardan dağılan polenlerden kaynaklanır. Rüzgarlı havada polenler havada uçar. Yağmurlu günlerde ise alerjenler ortadan kalkar. Polenler normalde zararsızdır, ancak bağışıklık sistemi buna tepki verdiğinde alerji ortaya çıkar. Ağaçlar polenlerin ana kaynağı olsa da çimenler, yabani otlar ve küf de bahar alerjisine neden olabilir. En sık olarak haziran ayında çimen ve yabani otlardan polenler yayılır. Küf direkt olarak mevsimle alakalı olmasa da ilkbahar mevsiminde belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Küf rüzgarla havada uçuşur, aynı zamanda çiy yağmuru ile yayılır. Bulunulan ortamda küf olmasa bile dışarıda çürüyen bitkiler ile birlikte küf dağılabilir. Küfün yanı sıra bahar temizliği yapmak da toz akarlarını harekete geçirdiği için alerjiye neden olabilir.
İlkbahar aylarında böcek ısırıkları artabilir. Bu böcekler genellikle tahtakurusu, arı ve sivrisinektir. Bahar alerjisi belirtilerinin aksine böceğin ısırdığı bölgede kaşıntı, kızarıklık, şişlik ve ağrı meydana gelir.
Bahar Alerjisi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Bahar alerjisi için alerji ve immünoloji hastalıkları bölümünden randevu alarak muayene olabilirsiniz. Çocuklar için ise çocuk alerji ve immünoloji hastalıkları bölümünden randevu alınması gerekir.
Bahar Alerjisi Ne Zaman Başlar ve Biter?
Bahar genellikle şubat ve mayıs aylarında gelir. Bazen kışın geç bitmesi nedeniyle daha geç başlayabilir. İlk olarak ağaçlardaki polenler etrafa saçılmaya başlar. Mayıs ve haziran aylarında ise daha çok çimenlerden polenler etrafa yayılır. Ağustos ve kasım aylarında yabani otlardaki polenler etrafa saçılır. ‘’Bahar alerjisi ne zaman biter?’’ sorusunun cevabı, yaşanılan bölgedeki ağaç, bitki ve çimen çokluğu-azlığına göre değişebilir, şeklinde verilebilir. Temmuz ayı sıcak ve rüzgarsız olduğu için alerjilerde azalma gözlenir. Bunun dışında kış aylarında alerjilerde azalma görülür.
Bahar Alerjisi Hangi Sorunlara Yol Açabilir?
Bahar alerjisine sahip hastalar belirtilerinin yanı sıra farklı sorunlar ile baş etmek zorunda kalabilirler. Alerji olmak gün içerisinde yapılan işlerden keyif almayı azaltabilir ve hastaların daha az üretken olmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra geceleri uykuya dalmanızı zorlaştırabilir. Bu yüzden sabahları daha yorgun olarak uyanırsınız. Sinüslerin tıkanması nedeniyle, enfeksiyon gelişebilir. Sinüslerde gelişen enfeksiyona sinüzit adı verilir. Astım hastaları alerji olduğunda, astım belirtileri kötüleşebilir. Çocuklarda gelişen bahar alerjisi otitis media (orta kulak enfeksiyonu) durumuna yol açabilir.
Bahar Alerjisi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Normal şartlarda bahar alerjisinin bir tedaviye ihtiyacı yoktur. Alerji yaşayan hastaların ‘’Bahar alerjisi nasıl geçer?’’ sorusuna yanıt ararken bir sağlık kuruluşuna başvurması tavsiye edilir. Geçmeyen bahar alerjisi varsa, yıl içerisinde tekrar ediyorsa, nefes almada zorluğa neden oluyorsa bir doktora başvurmanız gerekebilir. Bahar alerjisi tedavisi için kullanılan birçok ilaç vardır. Bu ilaçlar hastanın hapşırmasını, burun akıntısını, burun tıkanıklığını, kaşıntısını ve gözlerin şişmesini önler. Alerji hapları genellikle uykulu olmanıza sebep olabilir. Bu yüzden akşamları içmeniz gerekebilir. Her ne kadar reçetesiz satılabilen ilaçlardan olsa da kendinize uygun ilacı doktorunuzdan öğrenmeniz çok önemlidir. Bu yöntemin dışında immünoterapi ile hastalar alerjenlere karşı duyarsızlaştırılabilir. Bu uzun vadeli bir tedavidir. İki tane immünoterapi vardır. Bunlar alerji aşısı ve dil altı tabletlerdir.
Evde Bahar Alerjisi Ne İyi Gelir?
Alerji hastayı çok fazla rahatsız etmiyorsa, evde denenebilecek yöntemler ile bahar alerjisi belirtileri azaltılabilir. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir.
Daha önceden kaynatılmış ve ılıtılmış 1 litre su ile 1,5 çay kaşığı tuz karıştırılarak, burun içerisi yıkanabilir. Burun yıkamak için satılan aparatlar ile yıkama daha kolay yapılabilir. Hazırlanan karışımın hepsini tek seferde kullanmaya gerek yoktur. Bu sayede burun içerisindeki mukus temizlenir ve sinüs kanalları açılır.
Sıcak su buharının solunması ile burun kanalları rahatlatılabilir.
Bahar Alerjisi Nasıl Önlenir?
Bahar geldiğinde alerjinin önüne geçebilmek için alınabilecek önlemler vardır. Bu önlemler şu şekilde sıralanır:
Bahar ayı başlamadan 1-2 hafta önce doktor tavsiyesi olan burun spreylerine başlanabilir. Bu şekilde polenler ile karşılaşıldığında iltihaplanma önlenebilir ve belirtiler başlamadan engellenebilir.
Bir alan içerisindeyken pencereleri olabildiğince kapalı tutmak içeriye polenlerin girmesini engelleyecektir.
Polenlerin çok olduğu saatlerde kapalı bir alanda kalmak iyi bir seçenek olabilir. Polenler genellikle sabah saatlerde çok fazla olur. Bu saatlerde kapalı bir alanda kalınması mümkün değilse maske takmak tercih edilebilir.
Ev içerisine hava temizleyici makineler alarak alerjenlerin etkisi azaltılabilir. Hava makineleri sadece polenleri değil tüm alerjenlerden ve kötü havadan uzak kalınmasını sağlar.
Yaşanılan alanı temizlemek, ortamdaki tozları azaltır. Çarşafları sık sık değiştirmek ve sık sık toz almak bahar alerjisini azaltmada yardımcı olabilir. Evdeki halıları olabildiğince süpürmek de önemlidir. Çünkü toz ve polenler halılarda çok fazla birikir.
Bahar aylarında eve girildiğinde direkt olarak duşa girmek, evin içerisine alerjenleri sokmanın önüne geçer. Dışarıda maruz kalınan alerjenler evin içerisine yayılırsa, sürekli olarak maruziyete yol açar. Bu da belirtilerin kötüleşmesine sebep olabilir.
Evde evcil hayvan varsa ve dışarı çıkıp eve giriyorsa, kendisiyle birlikte polen ve diğer alerjenleri de getiriyor olabilir. Evcil hayvanın bakımını yaparak alerjenlerin eve saçılmasının önüne geçilebilir.
