İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nedir? İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında Escherichia coli (E. coli) isimli bakteri başta olmak üzere bakteri, mantar, parazit gibi mikropların neden olduğu yaygın bir enfeksiyon hastalığıdır. Ağrılı idrar, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi semptomlarla kendisini gösteren idrar yolu enfeksiyonu ciddi komplikasyonlara neden olmadan erken teşhis ve doğru tedavi ile kontrol altına alınabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), bakteriler başta olmak üzere çeşitli mikroorganizmaların idrar yollarına girmesi ve çoğalmasıyla oluşan bir enfeksiyon hastalığıdır. İdrar yolu, insan vücudunda idrarı üretmek, depolamak ve idrarın vücuttan dışarı çıkmasını sağlamakla görevli kanaldır. İdrar yolu kandaki sıvıları, atıkları filtreleyerek idrara dönüştüren böbrekler, idrarı mesaneye taşımakla görevli üreterler, idrarı depolayan mesane ve idrarın vücuttan atılmasını sağlayan üretradan meydana gelir. İdrar yolu enfeksiyonu bu sistemin herhangi bir kısmında meydana gelen enfeksiyondur.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri genellikle hafif başlar ancak enfeksiyon kontrol altına alınmazsa zamanla belirtilerin şiddeti artabilir. İdrar yolu enfeksiyonunun belirtileri idrar yolunun etkilenen kısmına göre de değişiklik gösterir. İdrar yollarını etkileyen enfeksiyon hastalıklarında sıklıkla karşılaşılan semptomlardan bazıları şunlardır:

• Sırt ağrısı,
• Mide bulantısı veya kusma,
• Pelvik bölgede basınç hissi ve ağrı,
• Alt karın bölgesinde ağrı,
• Sık idrara çıkma isteği,
• İdrar yaparken ağrı ve yanma,
• İdrarı tam boşaltmamış gibi hissetme.

Sayılanların yanı sıra şiddetli vakalarda yüksek ateş, kanlı idrar (hematüri) gibi semptomlar da görülebilir.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonları genellikle Escherichia coli (E. coli) adı verilen bir bakterinin idrar yollarına girmesi ve burada çoğalması ile başlar. Kadınların üretrası yani idrarın vücut dışına taşındığı kanal anüse daha yakındır. Kadınların anatomik yapısındaki bu farklılık onları idrar yolu enfeksiyonlarına daha açık hale getirebilir. Bu nedenle kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu en sık karşılaşılan enfeksiyon hastalıklarından bir tanesidir. Yapılan bazı araştırmalar kadınların yaklaşık %50-60’ı yaşamının bir bölümünde idrar yolu enfeksiyonu ile karşılaşmaktadır. Hem kadınlarda hem de erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri benzerlik gösterse de anatomik yapısı dolayısıyla bazı farklılıklar da görülebilir. Buna göre kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Sık idrara çıkma ihtiyacı: Sık idrara çıkma isteği idrar yolu enfeksiyonunun tipik belirtilerindendir. Bununla birlikte genellikle az miktarda idrar çıkışı görülür.
• Acil idrara çıkma isteği: Sık idrara çıkma isteğinin yanı sıra kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu tuvalete acil gitme isteğine neden olabilir. Bazı durumlarda acil idrara gitme ihtiyacı idrara çıktıktan sonra da devam edebilir.
• İdrar yaparken batma hissi: İdrar sırasında yanma ve batma hissi de İYE hastalarında sık görülür. Bazı kadınlarda idrar yaparken batma hissi o kadar şiddetlidir ki bu hissi adeta cam kırığı batıyormuş gibi tarif edebilirler.

Sayılan semptomlara ilave olarak kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu akıntı, pelvik bölgede ağrı, kanlı idrar gibi semptomlarla da kendisini gösterebilir.

Erkeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Kadınlar kadar sık olmasa da erkeklerde de idrar yolu enfeksiyonu görülebilir. Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu riski özellikle 50 yaşından sonra daha yüksektir. Bazı çalışmalar erkeklerin yaklaşık %12’sinin yaşamın bir döneminde idrar yolu enfeksiyonu geçirdiğini göstermektedir. Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Sık sık idrara çıkma ihtiyacı,
• İdrar sırasında veya sonrasında ağrı, yanma ve batma hissi,
• Alt karın bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissi,
• İdrar kaçırma,
• İdrarda kan görülmesi.

Bunlara ilave olarak özellikle enfeksiyonun ilerlediği, böbreklere yayıldığı durumlarda sırt ve yanlarda ağrı, mide bulantısı ve kusma, yüksek ateş gibi semptomlar görülebilir.

Kronik İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu erken dönemde tanı konulduğunda çoğunlukla uygun bir tedavi yöntemi ile kontrol altına alınabilir. Bununla birlikte enfeksiyonun tedaviye cevap vermemesi veya kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olması durumunda inatçı idrar yolu enfeksiyonu ile karşı karşıya kalınabilir. Kronik idrar yolu enfeksiyonu olarak da bilinen bu durum enfeksiyonun tedaviye yanıt vermeyen veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olarak tanımlanır. Tekrarlı idrar yolu enfeksiyonu kişilerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Buna göre başlıca kronik idrar yolu enfeksiyonu belirtileri şu şekildedir:

• Tedaviye rağmen devam eden sık idrara çıkma isteği,
• Alt karın bölgesinde geçmeyen ağrı ve rahatsızlık,
• İdrar renginde bulanıklık,
• Bazı vakalarda yüksek ateş, mide bulantısı ve kusma.

İYE’nin başlıca belirtileri olan sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, ağrı gibi semptomların yanı sıra geçmeyen idrar yolu enfeksiyonu kontrol altına alınamazsa ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Başlıca kronik idrar yolu enfeksiyonu komplikasyonları şu şekildedir:

• Enfeksiyonun böbreğe yayılması durumunda nefrit gibi böbrek enfeksiyonları,
• Küçük çocuklarda kalıcı böbrek hasarı riski,
• Enfeksiyona bağlı sepsis riski.

Bunların yanı sıra gebelikte geçmeyen idrar yolu enfeksiyonu erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi komplikasyonlara neden olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

İdrar yolu enfeksiyonlarının başlıca nedeni E. coli isimli bakteri başta olmak üzere çeşitli bakterilerin idrar yollarına girmesi ve burada çoğalmasıdır. Bununla birlikte “İdrar yolu enfeksiyonu neden olur?” konusunda yapılan çeşitli çalışmalara bakıldığında cinsel ilişki, hormonal değişiklikler veya bazı doğum kontrol yöntemleri gibi faktörlerin enfeksiyona neden olabileceği görülür. İdrar yolu enfeksiyonlarını önlemek her zaman mümkün olmasa da yüz yüze veya online doktor görüşmesi ile idrar yolu enfeksiyonun tedavisi hakkında bilgi almak mümkündür.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

Kadınlar anatomik yapılarından dolayı idrar yolu enfeksiyonlarına daha sık yakalanabilir. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonun başlıca nedenleri şunlardır:

• Hamilelik,
• Aktif cinsel yaşam,
• Menopoz gibi hormon düzeylerinde değişikliğe neden olan dönemler,
• Diyabet yani şeker hastalığı,
• Mesanede kateter olması,
• Böbrek, mesane ve üretra gibi idrar yolu organlarının yapısındaki anomaliler,
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması veya ilaç kullanımı gibi sebeplerle bağışıklık sisteminin baskılanmış olması.

Bunların yanı sıra sabun ve deodorant gibi kozmetik ürünler de genital bölgenin normal florasının bozulmasına ve bakterilerin vücuda daha kolay girmesine neden olabilir.

Erkeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nedenleri denildiğinde öncelikle klamidya, bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalıkları akla gelir. Ek olarak erkeklerde idrar yolu enfeksiyonun başlıca nedenleri şunlardır:

• Prostat hiperplazisi (prostat büyümesi), prostat iltihabı gibi prostat bezi hastalıkları,
• Tıkanıklığa neden olan böbrek taşları,
• Mesaneye herhangi bir sebeple sonda yerleştirilmesi,
• Yeteri miktarda su içmemek.

Ek olarak son zamanlarda idrar yollarından herhangi bir cerrahi operasyon geçirmiş olmak da erkeklerde enfeksiyon riskini artırabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Geçer? Ne İyi Gelir?

İdrar yolu enfeksiyonu kadınların yaklaşık %50’sini, ileri yaş grubundaki erkeklerin ise yaklaşık %12’sini etkileyen yaygın bir enfeksiyon hastalığıdır. Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı, idrar yaparken zorlanma gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri kişinin yaşam kalitesinin bozulmasına yol açabilir. Bu nedenle enfeksiyon tanısı konulan insanların büyük çoğunluğu için “İdrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer?” merak konusudur. İdrar yolu enfeksiyonunu geçirmek için evde uygulanabilecek bazı yöntemler olmakla birlikte öncelikle bir sağlık kuruluşundan online doktor randevusu alarak gerekli kontrollerin yaptırılması önemlidir.

İdrar yolu enfeksiyonu kişinin yaşam kalitesinde bozulmaya neden olabilen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle özellikle sık sık idrar yolu enfeksiyonu yaşayanlar için “İdrar yolu enfeksiyonuna ne iyi gelir?” gibi soruların cevapları önemlidir. Bu süreçte bol su içmek, kahve, narenciye suyu gibi mesaneyi tahriş edebilecek ve sık idrara çıkma isteğini uyandıracak içeceklerden uzak durmak, karın bölgesine sıcak kompres uygulamak semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Bunlarla beraber enfeksiyon geçene kadar cinsel ilişkiden uzak durmak da enfeksiyonun ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Nasıl Olur?

İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi için uzmanlar ilk olarak enfeksiyona neden olan mikrobun türünü belirler. Çoğu zaman bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanan idrar yolu enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisi sorunun çözümüne yardımcı olur. Doktorlar tarafından reçete edilen antibiyotiklerin önerilen şekilde kullanılması önemlidir. Bunun yanı sıra antibiyotiklerin yanlış kullanımı vücuttaki yararlı bakterilere de zarar verebileceğinden doktora danışmadan antibiyotik alınmaması önerilir.

Sık Sorulan Sorular